Κριτικές - Reviews

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

του Βασίλη Μαστροκώστα

Λογοτέχνη -Ποιητή

για το ποιητικό βιβλίο

Η ΑΝΑΣΑ ΤΟΥ ΑΔΕΙΟΥ

Ο Γιάννης Μποζίκης, γεννήθηκε στην Πόλη. Αναθρεμμέ­νος με την κουλτούρα των αγιασμένων χωμά­των και σωστά σπουδασμένος, μιλάει τρεις ξέ­νες γλώσσες παρακαλώ, ανήκει σ' εκείνους τους ικανούς σκαπανείς του γραπτού λόγου, που γνωρίζουν καλά τα μυστικά του. Ξέρει σε ποιο και σε πόσο βάθος θα σκάψει για να βρει τις κατάλληλες λέξεις, έτσι ώστε, όταν τις ανασύρει και μετά το φινίρισμα, το απο­τέλεσμα του κόπου του να φαντάζει αστρα­φτερό.

Δε δεσμεύεται από κλισέ, δεν εμπλέκεται με ανούσιες τεχνοκρατικές διαδικασίες, ούτε άνευ λόγου ακροβατεί. Αντίθετα, ως γνώστης και ώριμος ανιχνευτής, βαδίζει σταθερά και επισημαίνει τελετουργικά την ερμηνεία των πραγμάτων. Εμβαθύνει στην ουσία τους! Ξεδιαλύνει μικρά καθημερινά θαύματα, που συντελούνται γύρω μας, καθώς εκατομμύρια ανυποψίαστοι δεν τα αντιλαμβάνονται.

Το παν είναι Θείο

Η σκέψη είναι λιγότερο Θεία

από τον άνθρωπο

καθώς ο άνθρωπος

είναι λιγότερο Θείο από το Θάνατο.

Τολμηρός ποιητής, διαθέτει το σθένος να ψηλαφίσει το Θείο. Να αναρωτηθεί, να διαφωνή­σει, να υψώσει τη φωνή του για να διαμαρτυρηθεί, αλλά και να αντιπροτείνει όπως αυτός το οραματίζεται και εκ βαθέων το κατανοεί. Όμως πάντα με σκέψη μεστή και σεβασμό προς το Υπέρτατο. Υπάρχουν φορές, που θα προβληματίσει ή ακόμα και θα καθοδηγήσει, αναφορικά με την υπαρξιακή μας οντότητα. Είναι εγκεφαλικός, λυρικός, ενίοτε ικέτης α­κόμα και σαρκαστής όμως ποτέ του αυθάδης.

Θα μπορούσα να ισχυρισθώ, διαβάζοντας τα χειρόγραφα του, ότι αποτολμά να μας αφυπνί­σει, να μας παροτρύνει να γίνουμε λιγότερο κωδικοποιημένοι και περισσότερο ανθρώπινοι. Νοηματικά συγκροτημένος και εκφραστικά χαρισματικός, δεν χρησιμοποιεί βαρύγδουπες φράσεις εντυπωσιασμού. Οι έννοιες του λε­πτές, ισορροπημένες και κατανοητές, ιδιαίτερα νηφάλιες, όταν όμως αισθάνεται πως η στιγμή το απαιτεί, δεν διστάζει να τις μετατρέψει σε πιο κοφτερές, πιο επιθετικές αλλά χωρίς απο­λύτως κανένα σημάδι μελοδραματισμού. Το σημαντικότερο και συγχρόνως το πιο ενδεικτι­κό προσόν του είναι πως πάντοτε κατευθύνεται άμεσα στον αρχικό του προορισμό χωρίς ουδεμία προσχηματική παρακαμπτήριο.

Όταν θέλω ν ' οάλλάξω μορφή λέει ο Θεός

γίνομαι άνεμος, βροχή, μυρμήγκι ή χελιδόνι

άλλοτε τριαντάφυλλο

κι άλλοτε ανεμώνη.

Ή πολύ απλά ένα ποίημα.

Δε σκοπεύω να κουράσω τον αναγνώστη με σχολαστικές και ανιαρές φλυαρίες. Θέλω μο­νάχα να τον προϊδεάσω ότι αυτή εδώ ακριβώς την στιγμή κρατά στα χέρια του το πρωτότοκο δημιούργημα ενός ικανού ποιητή και οφείλει, με περίσσια περισυλλογή και ορθάνοιχτη σκέ­ψη, να το καλοδεχθεί. Του εύχομαι σταθερή και γόνιμη πορεία στο πλευρό της τέχνης, που επέλεξε να υπηρετήσει.

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΑΝΩΓΗΣ

ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ

ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΕΜΟΣ

ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΣΩΤ. ΜΠΟΖΙΚΗ

Καλαίσθητη και εντυπωσιακή, η ποιητική συλλογή του Ιωάννη Σ. Μποζίκη. Τον μεγάλο άνεμο, μπορούμε να τον εκλάβουμε, σαν τον άνεμο της δημιουργίας ή σαν τον άνεμο της φθοράς και της καταστροφής.

Ο ποιητής IΩΑΝΝΗΣ Σ. ΜΠΟΖΙΚΗΣ, πορεύεται στην ποίησή του, ανάμεσα σ' αυτές τις δύο πλευρές, με επικρατέστερο τον άνεμο της πνευματικής δημιουργίας και προσπαθεί να δει και να θεωρήσει τον κόσμο, απ' αυτήν την άποψη, μέσα στους στίχους των ποιημάτων του.

Ο κύκλος των ποιημάτων, αρχίζει από τη γέννηση, από το πρώτο χάδι, που μπορεί να είναι το χάδι ζωής ή το χάδι και η έννοια του έρωτα, καθώς, νιώθει να πορεύεται στο περιβόλι των θεών, αφιλόξενο, βαθύ και σκοτεινό, για να τον οδηγήσει στη ζωή, στην ωρίμανση.

Κάπου όμως μακριά, αχνοφαίνεται ο «όλβιος θάνατος» και ο ποιητής απαριθμεί τις στιγμές της χαράς και του πόνου, καθώς στο βάθος προβάλλει απροσδιόριστο το Χάος.

Κι όλα γύρω γίνονται ερωτήματα κι ερωτηματικά δίχως απαντήσεις. Όλα προβάλλουν, σαν ένας κύκλος της δημιουργίας και της καταστροφής, της γένεσης και της φθοράς.

«Γιατί κλαίω και γελώ

γιατί μισώ κι αγαπώ

γιατί γεννιέμαι γερνάω και πεθαίνω»

θα μας αυτοαναρωτηθεί στους στίχους του ποιήματος «πες μου γιατί;». Κι είναι ένα ερώτημα που συχνά έρχεται σ' όλων τα χείλη, δίχως να υπάρχει ικανοποιητική απάντηση.

Η ποίηση έχει όλα εκείνα τα στοιχεία της πανανθρώπινης πορείας και προσπαθεί να κάνει το πέρασμά μας ανώδυνο, μέσα από τον πόνο μιας γέννησης, από την πορεία ζωής και από έναν εξαγνισμό και μια κάθαρση, καθώς μέσα από το θάνατο προσδοκούμε μια Ανάσταση ή έναν κύκλο μιας νέας πνευματικής ζωής.

Η ποίησή του, έχει προβληματισμό αισθηματικού ρεαλισμού.

Για τα στραβά μου δε θέλω τσιμουδιά!

Για τα στραβά των άλλων συνανθρώπων

ανυπομονώ για να σας ακούσω!

Γράφει ο γραμματικός Ιερομόναχος

Σάββας Εσφιγμένος

                                                                       της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, Άθω

για την ποιητική συλλογή

Η ΑΝΑΣΑ ΤΟΥ ΑΔΕΙΟΥ

του ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΩΤ. ΜΠΟΖΙΚΗ

Αγαπητέ κ. Ιωάννη Μποζίκη.

Λάβαμε το βιβλίο που είχατε την ευγενή καλοσύνη να μας στείλετε αλλά δεν μπορούμε να το κρατήσωμε στη βιβλιοθήκη μας δια τους εξής λόγους:

Δεν γνωρίζουμε τα κίνητρα που σας ώθησαν να γράψετε και μάλιστα ποιητικώς για τον άγιον Θεόν. Αυτό αν δεν το γνωρίζετε είναι πολύ επικίνδυνο. Το να καταγράφει κανείς τους στοχασμούς του για τον θεό, όπως θα το "κάνε για ο,τιδήποτε άλλο φέρει τον κίνδυνο της αιρέσεως.

Τα θέματα, που θίγετε έχουν ήδη συζητηθή από την Εκκλησίαν Του εδώ και αιώνες και δυστυχώς βρίσκεσθε διαφωνών. Η πίστις αγαπητέ είναι πολύ ευαίσθητο πράγμα διότι η αλήθεια δεν ανακαλύφθηκε από τον ανθρώπινο νου (διότι θα το είχαν καταφέρει οπωσδήποτε οι Έλληνες) αλλά ανακαλύφθηκε από τον εναθρωπήσαντα Θεόν. Δεν έχετε λοιπόν, να προσθέσετε τίποτε. Δυστυχώς το κάνατε, και τώρα τα αθώα ποιηματάκια σας είναι βέλη βλάσφημα κατά του Αγίου Θεού. Τι κρίμα! Θα σας πρότεινα να ενημερωθείτε για τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να μιλάμε και να φρονούμε για τον Δημιουργό μας και στη συνέχεια να εντρυφήσετε στα ποιήματα των Αγίων Πατέρων, όπως του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου ή του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, κ.λ.π.

Ελπίζουμε να μην συνεχιστεί η αποτυχία σας. Καλής θελήσεως ένδειξη θα είναι να το αποσύρετε από την κυκλοφορία και να κυκλοφορήσετε ένα φυλλάδιο στο οποίο θα ομολογείτε το σύμβολο της Αμωμήτου Ορθοδόξου ημών πίστεως διαφορετικά φοβάμαι ότι θα συμπεριληφθείτε στα αναθέματα των Αγίων Οικουμενικών Συνόδων, και δυστυχώς θα ευρεθείτε εκτός Εκκλησίας και Σωτηρίας.

Με αγάπη και αγωνία για την σωτηρία της αθανάτου ψυχής σας εκ της γραμματείας,

ο γραμματικός

Ιερομόναχος Σάββας Εσφιγμένος
Ιερά Μονή Εσφιγμένου, Άθω

KΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

του ΘΕΟΧΑΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ

PAUCIS VERBIS

του ΙΩΑΝΝΗ Σ. ΜΠΟΖΙΚΗ

Έχουμε ξαναγράψει για μικρά ποιήματα, που σε ελάχιστους στίχους κατορθώνουν να αποδώσουν σπουδαία νοήματα και σήμερα, παρατηρούμε ότι πολλοί ποιητές διακονούν μια τέτοιου είδους ποίηση. Οι στίχοι λιγοστεύουν, το ποίημα γίνεται μια κραυγή, ίσως σαν απάντηση στα σημερινά κοινωνικά αδιέξοδα. Θα 'λεγε κανείς, ότι οι σύγχρονοι ποιητές βιάζονται να γράψουν στα γρήγορα δυο - τρεις στίχους και να ξεμπερδέψουν, όμως, αν αναλογιστεί κανείς το πόση τέχνη χρειάζεται για να συμπεριλάβουν ένα σπουδαίο νόημα μέσα στα τόσο στενά όρια, που οι ίδιοι ορίζουν και να προσδώσουν στο ποίημα έναν εσωτερικό ρυθμό, συμπεραίνουμε ότι ο χρόνος, που χρειάζεται ο ποιητής είναι πολύ περισσότερος από ότι σε ένα πολύστιχο ποίημα. Ακόμα μεγαλύτερη δυσκολία παρουσιάζεται όταν ο ποιητής χρησιμοποιεί συγκεκριμένο είδος σύντομης ποίησης, όπου χρειάζεται αυστηρό μέτρημα στίχων και συλλαβών.

Τέτοιες σκέψεις μας ήρθανε στο νου διαβάζοντας το βιβλίο του Ιωάννη Σ. Μποζίκη: " PAUCIS VERBIS ". Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή, που όπως μας πληροφορεί ο ίδιος στον υπότιτλο περιέχει μανζουμέδες και χαϊκού. Αν τα χαϊκού θεωρούνται δύσκολα για το αυστηρό μέτρημα των συλλαβών, οι μανζουμέδες είναι ακόμα πιο δύσκολοι. Πρόκειται για παραδοσιακό είδος, που προέρχεται από την Τουρκία στην οθωμανική της περίοδο και είναι τρίστιχα ποιήματα, όπου ο κάθε στίχος περιέχει έντεκα συλλαβές. Τα χαϊκού προέρχονται από την Ιαπωνία και είναι τρίστιχα δεκαεπτασύλλαβα ποιήματα, όπου ο πρώτος στίχος περιέχει πέντε, ο δεύτερος εφτά και ο τρίτος πέντε συλλαβές. Ο Ιωάννης Σ. Μποζίκης, έρχεται να μας αποδείξει, λοιπόν, με τη συγκεκριμένη ποιητική συλλογή ότι κατέχει καλά και τα δύο αυτά είδη, καθώς καταφέρνει να συνδυάσει το σωστό μέτρημα των συλλαβών με την απόδοση έξυπνων νοημάτων.

Η ποιητική συλλογή του Ιωάννη Σ. Μποζίκη "PAUCIS VERBIS " χωρίζεται σε δύο μέρη.

Το πρώτο μέρος φέρει τον τίτλο «Τα Ουρανικά» και περιλαμβάνει μανζουμέδες, όπου ο ποιητής διακρίνεται για την αμεσότητα των νοημάτων του και τη λεπτή ειρωνεία, που διαπερνά τους στίχους του:

Ήταν οι θεοί τόσο μακριά μου, 

που δεν έφτανε αυτό το χέρι μου

αγάπη και βοήθεια να τους δώσει.

Και αλλού:

Ερωτηθείς δε ποιος δικαιότερος; 

ο Βασιλιάς ή το Δικαστήριο; 

Εκείνοι του απάντησαν "ο χρυσός"!

Το δεύτερο μέρος φέρει τον τίτλο «Οι από Ιωνίας στίχοι» και περιλαμβάνει χαϊκού, που έχουν περισσότερο συμβουλευτικό χαρακτήρα χωρίς, όμως, να χάνουν τη λεπτή ειρωνεία, που διαχέεται σε όλο το έργο του ποιητή: «Συγχωρέσετε με / και θα μ' ενθαρρύνεται / να πράξω κι άλλα!» Και αλλού: «Τι με διώκεται; / Δεν είμαι κακοποιός, / ποιητής είμαι!!!»

Θα κλείσουμε αυτή τη μικρή κριτική προσέγγιση στην ποιητική συλλογή του Ιωάννη Σ. Μποζίκη "PAUCIS VERBIS ", παραθέτοντας μια γνώμη για την ποίηση, που ο ίδιος αποτυπώνει σε τρεις στίχους:

Κερματισμένα 

η ψυχή και το ποίημα

σε λευκό χαρτί.

Γράφει ο

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΒΑΓΙΑΣ ( ΜΑΝΟΛΟ )

ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΤΗΣ ΤΟΥ ΑΤΕΡΜΟΝΟ

ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΜΕΤΡΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ

ΦΛΑΝΤΑΝΕΛΛΑ

ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

του ΙΩΑΝΝΗ ΣΩΤ. ΜΠΟΖΙΚΗ

Έχουμε όλοι όσοι ασχολούμαστε με την ποίηση διαβάσει πολλά ποιήματα που αναφέρονται σε διάφορα θέματα, γεγονότα και πρόσωπα της ελληνικής ή ξένης πολιτικοκοινωνικής ζωής που ανήκουν πια στην ιστορία μέσα στο πέρασμα του χρόνου.

Ως διεθνιστής και σκεπτόμενο άτομο, θα ήθελα να πω πως δεν σκέφτηκα ποτέ μου να περιοριστώ στα στενά όρια (σύνορα) του τόπου που με γέννησε, ή μάλλον του τόπου που έτυχε να γεννηθώ. Πρώτον διότι καμία σκέψη δεν ανήκει σε κανέναν τόπο και το πνεύμα το οποίο την καταρτίζει ανήκει στο υπερπέραν. Δεύτερο, μια σκέψη είναι σίγουρα πιο καταρτισμένη με την ευρεία έννοια του όρου όταν αυτή δεν περιορίζεται.

Συνεπώς ο διεθνισμός της ανθρώπινης σκέψης είναι δεδομένος και τύφλα τους σε όσους έκαναν γραμμές πάνω στον πλανήτη γη δηλαδή τα σύνορα. Αυτές τις γραμμές ο σκεπτόμενος άνθρωπος δεν πρέπει να τις λαμβάνει υπόψην του, και καμιά φορά όταν περιπέφτουν στην αντίληψή του θα πρέπει να τις υπερπηδά. Δημιουργώντας τις δικές του προσωπικές ελευθερίες ψυχικής έκφρασης, που είναι και το ζητούμενο της σκέψης για να εκφραστεί ακόμη τελειότερα και να αποδώσει έργα ποιότητας, με διεθνιστική εμβέλεια κι όχι στενόμυαλων αντιλήψεων του περιορισμένου τοπικού εθνικισμού που ως γνωστόν μπορεί να μην έχουν και πολύ μεγάλη σημασία.

Αντιπροσωπευτικότερος Πνευματικός Άνθρωπος Διεθνιστικών Αντιλήψεων, που συνάντησα τα τελευταία χρόνια της ζωής μου είναι και ο κ. Ιωάννης Μποζίκης.

Όσοι γνωρίζουν ιστορία, καλή ιστορία όχι παραποιημένη, και με ανακρίβειες, θα το διαπιστώσουν σ' όλα του τα έργα. Αλλά κι όσοι δεν γνωρίζουν ιστορία, τότε ειλικρινά αυτοί είναι ακόμη πιο τυχεροί διότι από τα ποιήματά του θα έχουν να μάθουν πάρα πολλά, όχι γεγονότα που τα γεννά η φαντασία αλλά ιστορικές αλήθειες πραγματικότατες και τεκμηριωμένες.

Όσοι πάλι γνωρίζουν από ιστορία, τότε αυτοί σίγουρα θα ξαφνιαστούν από το πλήθος των πληροφοριών, που παρέχουν τα ιστορικά του ποιήματα την καταρτισμένη του σκέψη και τις γνώσεις του.

Μήπως αυτός ο κατά τα άλλα ευγενής άνθρωπος μέσα του κρύβει μια εγκυκλοπαίδεια; Θα πει κάποιος διαβάζοντας αυτό το σημείωμα πιθανώς ναι, και λέω ναι, διότι έχω συζητήσει μαζί του (δυστυχώς μόνο για λίγες ώρες) και όχι μόνο μπορεί να είναι μια (κινητή εγκυκλοπαίδεια) αλλά σε πολλά με βρίσκει σύμφωνο ως προς τις απόψεις του για την ιστορία.

Η ιστορία είναι η πυξίδα, που μπορεί να οδηγήσει κάθε άνθρωπο στο παρόν, από τους πιο σίγουρους δρόμους και να φτάσει στα ποθητά του συμπεράσματα με σιγουριά χωρίς να παραπλανηθεί και να περιπλανηθεί.

Για αυτό πρέπει να θεωρηθεί η ιστορική ποίηση με την οποία ασχολείται ο κ. Μποζίκης πολυτιμότατη, διότι χρησιμεύει στον καθένα μας να δούμε ιστορικά γεγονότα γνωστά ή άγνωστα και να τα μελετήσουμε με μια άγνωστη μέχρι σήμερα (διδακτική) αντίληψη, με πιο ωριμασμένη σκέψη ελεύθερη χωρίς τις προκατασκευασμένες στενές τοπικές προλήψεις κάποιων συμφεροντολόγων ιστοριών, με αναπτερωμένη την ηθικοψυχολογική μας διάθεση, πιο φευγάτοι και φυσικά με προορισμούς προς το μέλλον, που όλων μας είναι το ζητούμενο (ή εξέλιξη), όχι με ισοπεδωτικές ή παραποιημένες και ακαθόριστες έννοιες αλλά με σίγουρες βάσεις ισχυρές. Η άσκοπη ή η σκόπιμη ασύδοτη παραποίηση της ιστορίας στην εποχή μας, μόνο διαφθορά εγκυμονεί για το Ανθρώπινο Μέλλον, γιατί; Γιατί θα λείπει η σωστή πυξίδα .... η Ιστορία.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΖΙΚΗΣ

Ιωάννα, λίγη τρέλα δεν μας βλάπτει

Δηκτικός λόγος
 2009

Γράφει η Ευαγγελία Μισραχή

Η ευρηματικότητα των χρονογραφημάτων αυτών του συγγραφέα με το ύφος και τη διατύπωση του δηκτικού λόγου, που συγγενεύει άμεσα με τη σάτιρα και το σκώμμα αλλά και τον σαρκασμό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, και οι λόγοι είναι πολλοί: Όπως ότι ο συνδυασμός αυτός της παράδοσης - του σατιρικού λόγου (δηκτικού) - προσεγγίζει την ανάγκη εξισορρόπησης των αναγκών του σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος χρειάζεται και επιδιώκει να βρει απαντήσεις στα πνευματικά του αιτήματα αλλά και στα κοινωνικά απ' όπου απουσιάζει το μέτρο. Αναζητά λοιπόν λύσεις, μια από τις οποίες είναι η έκφραση του λόγου που αφορά τα «κακώς κείμενα».

Όμως απαραίτητη προϋπόθεση είναι η παρακολούθηση εκ του σύνεγγυς του κοινωνικό-πολιτικού βίου, ο οποίος και διασφαλίζει «τρόπον τινά» και τις τύχες του έθνους και της ζωής που συντάσσεται μέσα στον τόπο και τον χρόνο των οποίων ερμηνευτής γίνεται ο εκάστοτε συγγραφέας όπως ο κ. Ιωάννης Μποζίκης, που έχει προσανατολισθεί και προς αυτήν την κατεύθυνση, της καταγραφής της κοινωνικοπολιτικής λογοτεχνίας υπό την μορφή του δηκτικού λόγου.

Έτσι συμβάλλει προς τον ενιαίο πολιτισμό και την διατήρηση των συνθηκών, χωρίς ν' αδιαφορεί ή ν' απομονώνεται ή αποσιωπά κυρίως το πνεύμα των αξιών. Εξ άλλου ο αντίστροφος λόγος της λογικής, είναι το παράλογο το οποίο ανανεώνει μεν την εξέλιξη αλλά και χρειάζεται ποτέ να μην απομακρύνεται από τον γενικό ωφελιμισμό. Η ισοπέδωση αποτελεί επικίνδυνη κατάληξη. Βέβαια κάθε εποχή παρακμής, χάνει την ακέραιη αντίληψη της προηγούμενης εποχής, αλλά συνεχίζει την πορεία της, με το να θολώνει τα νερά της λογικής, χωρίς όμως να τη διαλύει ούτε και να την στερεύει, γιατί ακόμη και το παράλογο διατηρεί ζωντανή την αίσθηση, ότι όλα μεταβάλλονται αλλά παράλληλα αυξομειώνονται άρα ενσωματώνονται σε νέες διαστάσεις οι οποίες γίνονται εμφανείς μετά από κάποιο χρόνο γιατί όλα τα ατοπήματά μας πληρώνονται ακριβά. Κι όσο πιο κοντά βρισκόμαστε προς την ερμηνεία, ή και την επισήμανση - με τον δηκτικό λόγο - των φαινομένων, τόσο αυτά μας εξαναγκάζουν να υψωθούμε προς τη λύτρωση, οπότε το πάθημα γίνεται μάθημα ακριβοπληρωμένο. Τότε μόνο ισορροπούμε γιατί μόνο ο πνευματικός αγώνας, που είναι ενεργητικός και που έχει τον σκοπό της τελείωσης, είναι στο τέλος ηθικός.

«Ιωάννα, λίγη τρέλα δεν μας βλάπτει» αυτός και μόνο ο τίτλος είναι δηλωτικός μιας νέας υπόστασης, που διαμορφώνεται και που σ' αυτήν συμβάλλει ο συγγραφέας, μ' αυτόν τον τρόπο και την έκφραση του δηκτικού λόγου κι όταν το γενικό πνεύμα τείνει προς αυτήν την κατεύθυνση, βλέπουμε και διαπιστώνουμε να διαμορφώνεται μια νέα πραγματικότητα που δεν μπορούμε ν' αγνοήσουμε.

Διαβάστε προσεκτικά τις μεταφορές του λόγου, που τόσο έντεχνα χειρίζεται ο κ. Μποζίκης. Μιλάει και συνδιαλέγεται με τον ίδιο τον εαυτό του, το ALTER EGO του, σε μια διαλογική σχέση υποτιθέμενη μεταξύ του Ιωάννη και του απρόσωπου εαυτού του.

Ένα δείγμα γραφής:

Ο σκύλος μου (σελ. 30).

Ιωάννα, ρώτησα το σκύλο μου εάν ήθελε να ασφαλιστεί στο ΙΚΑ. Αυτή η πράξη μου, μη σου φαίνεται περίεργη, από εμάς τους ποιητές, όλα να τα περιμένεις. Αυτός, μου απάντησε λακωνικά! Ποιος, ο σκύλος μου!! Και άκου τι μου είπε: «Εάν με ασφαλίσεις στο ταμείο σου, εννοώντας το ταμείο των Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, ίσως και να το σκεφτόμουνα. Για το Ι.Κ.Α. όμως, δε θέλω ν' ακούσω κουβέντα, προτιμώ να πεθάνω στην ψάθα, σαν σκύλος, τουλάχιστον με αξιοπρέπεια!» Αυτά από το σκύλο μου, Ιωάννα! Είναι να το φυσάς και να μην σβήνει! Και μην προβληματίζεσαι καθόλου, πώς ένα τετράποδο θα μπορούσε να μου το είχε πει;; Ίσως και να έχει ισχυρό DΝΑ κι όχι απαραιτήτως ελληνικό!!!

Γράφει η Λογοτέχνις

κ. ΜΑΡΙΑ ΠΛΕΣΣΑ

για το βιβλίο

του Ιωάννη Σωτ. Μποζίκη

Η Εαρινή Επανάσταση

Ραψωδία - 2003

Γιάννη, καλέ φίλε,

Όταν εδιάβασα το βιβλίο σου, με τις αράδες γεμάτες σοφία, σε φαντάστηκα σαν ένα τεχνίτη με την σμίλη στα χέρια, που προσπαθεί ν' αποδώσει το κάλλιστο, το αψεγάδιαστο, το τέλειο. Και σαν το τελείωσα, ήρθε ένα όραμα, σαν μια ταινία που παίζεται στην οθόνη του μυαλού, με ήρωες τις σκέψεις σου, τον εσωτερικό σου κόσμο.

Είδα να κρατάς σφικτά στην αγκαλιά σου την μάνα Γη, τη μάνα μας, ρυτιδωμένη, πικραμένη, ανήμπορη να σταθεί, κι απεγνωσμένα να καλείς τ' αδέλφια μας , να την στηρίξουν. Στο κάλεσμά σου ανταποκρίθηκα, κι έτρεξα κοντά σου, μαζί με λίγους που αντάμωσα στο δρόμο μου, επιταχύνοντας τα βήματά μας, να φτάσουμε, πριν πέσουμε θύματα, σ' αυτούς που τρέχαν πίσω μας, επικαλώντας θεούς και δαίμονες να φράξουν το διάβα μας, κι από ψηλά, από τον ουρανό, όλοι οι θεοί να μας χλευάζουν, αντί να κλαίν για την δημιουργία τους.

Ταράχτηκα με όσα έβλεπα, κι ήλθα κοντά σου, στον πόνο σου, σ' αγκάλιασα αδελφέ, με λίγα παρήγορα λόγια, και με τους λίγους πιστούς, πιαστήκαμε και κάναμε μια αλυσίδα να την στηρίζουμε επάνω μας. Κι οι λίγοι γίναμε πλήθος, κι όλο μεγάλωνε, μεγάλωνε γύρω από τη γη. Και σου φώναζα «Γιάννη, πρέπει να κρατήσουμε αυτό το ανθρωπομάζωμα, πριν ξαναγίνει θύμα ψευδολογιάς κι ανημποριάς για αντίδραση. Κι όλοι φωνάζαμε «η αντίδραση πρέπει να ζήσει, να μην πεθάνει ποτέ!!!».

Κι εσύ ανέβηκες πάνω στη Γη, προσεκτικά μη την πονέσεις, κι είπες: «Αδέλφια!!! Μαζί με το ξεσηκωμό μου, σας φέρνω την λευτεριά της γνώσης. Τη παντιέρα της επανάστασης, μόλις θα 'ρθη η άνοιξη θα ξεδιπλώσω κι όλοι μαζί θα φωνάζουμε "Ζήτω η Εαρινή Επανάσταση" να την ακούσουν τα πουλιά, να την λαλήσουν στις άλλες χώρες που θα παν. Κι οι μέλισσες που πάνω στα λουλούδια θα σταθούν τη γύρη για να πάρουν, καλά μαντάτα θα τους πουν, κι όλοι γεμάτη ελπίδα, θα σκορπίσουν τον σπόρο τους γύρω στη γη, κι αυτοί θ' ανθίσουν και θα στείλουν με τον άνεμο τις ευωδιές τους, να γητέψουν τον άνθρωπο να λογιστεί την μάνα τους, τη Γαία. Τα σύννεφα, θα ρίξουν τη βροχή, να γίνει ρυάκια, να φέρει το μήνυμα της επανάστασης, σε ποτάμια και θάλασσες, για ν' ακουστεί σ' αυτά που κατοικούν κει μέσα.

Κι ήλθε η άνοιξις κι ο ποιητής ξεδίπλωσε τη σημαία της επανάστασης και δίπλα το μοσχοβόλο αγέρι την φύσηξε να κυματίζει στο διάβα τους, πέρα απ' τον Όλυμπο ως τα παλάτια των θεών. Και κάτω απ' τη σκιά της, όλα τα πλάσματα, παιδιά της Γης, πορεύονταν και τα φυτά και δέντρα ριζωμένα κι ανήμπορα ν' ακολουθήσουν, έστειλαν μέσα σ' ένα στρόβιλο φύλλα και πέταλα για να μη λείψουν από το κάλεσμα των θεών. Κι ο άνθρωπος σιγά - σιγά, κάτω από το βάρος των αμαρτιών του, σκυθρωπός, έσερνε τα βήματά του ξοπίσω τους.

Κι ο Δίας σαν είδε την επανάσταση να πλησιάζει, έστειλε τον γοργοπόδαρο Ερμή, να βρει τους Κρόνιους που 'χουν ξεμείνει πάνω στη γη - δικό του σφάλμα - να τους φέρει γονατιστούς στα πόδια του. Κι εκείνοι ήλθαν, σήκωσαν τα μάτια γεμάτα φόβο, κράζοντας ήμαρτον.

Κι ο Δίας έριξε με το θείο του δάκτυλο μίαν αχτίδα στη Γαία, για να φανούν οι πληγές στο μανδύα της φύσης που τη σκέπαζε ολόγυρα, σχισμένο, κουρελιασμένο, καμένο, φυτά και δέντρα μ' άνθη και φύλλα άχρωμα, δηλητηριασμένα πουλιά, ερπετά, ζώα να σέρνονται πεινασμένα, ανήμπορα να βρουν τροφή, κι ο αέρας ραδιενεργός, στερνός φονιάς για ό,τι απόμεινε, κι ο Χάρος ο λυτρωτής του πόνου, με δάκρυα να μαζεύει ψυχές στο σκοτεινό του βασίλειο.

Κι οι Κρόνιοι οι κοσμοκράτορες, άλλοι θρεμμένοι με αίμα ανθρώπινης φτωχολογιάς, ανήμπορων παιδιών, άλλοι στοιβάζοντας μεσ' στους ναούς τους χρυσό κι αργύρια απ' τα σπλάχνα της γης, που αλυσοδεμένοι σκλάβοι, μαστιγωμένοι εξόρυγναν, κι άλλοι που το πρόσκαιρο χρήμα εμάζεψαν που τους μετάλλαξε σε κτήνη με χορτασμό τους την ανθρώπινη σάρκα, άρχιζαν να σέρνονται σαν φίδια ανάμεσα σε ανθρώπους και θεούς, ζητώντας την συγχώρεσή τους.

Κι ο Ερμής, μ' ένα νεύμα του Δία, σέρνοντάς τους σαν τα σκουλήκια, στου Άδη τα τάρταρα τους κατέβασε, εκεί, που στοιβαγμένοι εδώ κι αιώνες είδαν τη φάρα τους, μαζεμένοι μέσα στο πέπλο της Έρεβως, με βογκητά, ουρλιαχτά, αλαλαγμούς, ικεσίες που πάσχιζαν να βρουν έλεος. Σαν ράκη τους έφερε ξανά ο Ερμής στη Γη, ακόμα με την βρώμα και τη δυσωδία πάνω τους, απ' τους αχνούς που "βγαιναν από τις σάπιες ψυχές. Ζητώντας τρομαγμένοι μετάνοια από θεούς, πλάσματα της γης, ουρανού κι ύδατος, την ίδια τη φύση, πλησίασαν ταπεινά με σεβασμό τη Γαία, τη μάνα τους, χαρίζοντάς της ποτάμια από δάκρυα, να γιατρευτούν οι πληγές της.

Ο ποιητής κρατώντας με το ένα χέρι τη σημαία και με τ' άλλο την Γαία, πλησιάζει τους θεούς, απλώνοντας την δημιουργία ολόγυρα με τάξη, Πρώτα τ' αγέρι απόθεσε γύρω τους φύλλα και πέταλα από άνθη μυρωμένα και διακριτικά έκατσε λίγο πιο πέρα περιμένοντας να τα φέρει πίσω στις ρίζες τους για να τους πουν την κρίση των θεών.

Κοντά τους ήλθαν οι πεταλούδες οι ποικιλόχρωμες, το πιο απαλό χάδι της δημιουργίας, μέλισσες, ζουζούνια, έντομα γλυκοκοιτάζοντας το ένα τ'άλλο με στοργή κι αγάπη. Και οι θεοί κοίταζαν αυτό το κοινωνικό αλληλοεξαρτώμενο, ήρεμο, αρμονικό, το τέλειο πάντρεμα που οι ίδιοι ευλόγησαν και δάκρυσαν.

Κι οι Κρόνιοι, πεσμένοι στα πόδια των θεών, με ντροπή και δέος κοίταζαν αυτό το ιδανικό απόλυτο ταίριασμα αγάπης... Και τότε βόγκηξαν ζητώντας έλεος από τους θεούς. Αυτά τα μικρά παιχνιδιάρικα δημιουργήματα, αυτά που εδώ κι αιώνες ποδοπατούσαν, ήταν ανώτερα. Ήταν δημιουργοί, κι αυτοί καταστροφείς, Αυτά μύρα και χρώματα, κι αυτοί λέρα και βδέλυγμα. Αυτά με γνώση, κι αυτοί μ' άγνοια. Ω θεοί!! Αλί και τρις αλί!!

Κι ο Δίας καθισμένος στο θρόνο του θωρούσε τα πλάσματα που πλησίαζαν στα παλάτια του Ολύμπου, τελευταίοι οι άνθρωποι. Οι πιστοί του Δία άρχισαν να φεύγουν απ' το μπουλούκι, στάθηκαν δίπλα στον ποιητή, φίλησαν τη σημαία κι έκατσαν κάτω απ' τη σκιά της, λες κι ήταν σύννεφο τ' ουρανού !!! Απλοί, σεμνοί, φίλοι και φύλακες της φύσης. Κι ο Δίας, Πανάγαθος, γι' άλλη μια φορά, θα τους μιλήσει για τη δημιουργία του σύμπαντος Θεών τε και ανθρώπων και πάντων κατοικούντων στη γη, παραπέμποντας τους ενόχους στη δικαιοδοσία της φύσης... την μόνη... τιμωρό...

Αθώοι κι ένοχοι περιμένουν τή δικάσιμη μέρα της φύσης. Ανάμεσα στους θρήνους και βογκητά, που έβγαιναν από τα σπλάχνα των Κρονίων, η Γαία, σαν ν' άκουσε κάποιο πικρό παράπονο, και κάποια πουλιά πετώντας γύρω της, άφησαν δάκρια να πέσουν.

Ξαφνιάστηκε, κι αφήνοντας το χέρι του ποιητή, τα βήματά της έσυρε ανάμεσα στα παιδιά της. Τα είδε σκυμμένα, απελπισμένα, ανήμπορα να μιλήσουν, αφημένα στην μοίρα τους, κι ο χάρος παραπέρα, γεμάτος λύπη να περιμένει.

Η Γη ταράχθηκε σαν τον είδε και ρώτησε ποιο κακό περιμένει τα παιδιά της. Κι αυτός είπε: Γαία! Η Φύσης έρχεται να τιμωρήσει τους Κρόνιους κι όλους τους οπαδούς τους. Μα για να εξοντώσει αυτούς, πρέπει πρώτα να καταστρέψει τα παιδιά σου. Χωρίς τροφή, νερό, τότε μόνοι τους θα πέσουν στα Τάρταρα. Κι εσύ μόνη θα μείνεις, χωρίς ποτάμια, ωκεανούς, πουλιά, ανθρώπους, ζώα. Γαία! Φώναξε τους σοφούς με την ορθή σκέψη τους, που τόσους καταδιωγμούς,- τόσα μαρτύρια υπέστησαν απ' τους Κρόνιους και μαζί με τον σύντροφό σου, τον Επαναστάτη Ποιητή, μιλήστε στη Φύση να κατευνάσει την οργή της κι ας κάνει πράες τις καρδιές των όντων...

Και η Φύσης τα είδε όλα, τ' άκουσε όλα. Κι έστειλε τον Ορφέα στην πιο ψηλή κορφή του Ολύμπου, να παίξει την λύρα του για ν' ακουστεί παντού, στα πέρατα της Γης. Κι άρχισαν τα δέντρα να ξαναβλαστίζουν, τα λουλούδια ν' ανθίζουν, τα πουλιά να κελαηδούν και σιγά - σιγά οι άνθρωποι ν' ανηφορίζουν με κόπο μεγάλο να φτάσουν στην κορυφή του Ιερού Βουνού, να σμίξουν τις ψυχές τους με την θεϊκή λύρα, να βρουν γαλήνη, καλοσύνη, αγάπη, να ηρεμήσουν.

Θα πάρει πολύ καιρό για να φτάσουν ψηλά εκεί...

Μα κάποτε... θα...